Μια άλλη άποψη για τη σεξουαλική διαπαιδαγώγηση

Το σεμινάριο για γονείς που παρακολούθησα πριν δέκα μέρες ήταν επικεντρωμένο στη σεξουαλική διαπαιδαγώγηση των παιδιών μας. Πήγα, περιμένοντας να πάρω ιδέες για την αντιμετώπιση των αυθόρμητων και δύσκολων ερωτήσεων με τις οποίες συχνά ερχόμαστε αντιμέτωποι οι γονείς. Κάποιες τακτικές ίσως, κάποιες φράσεις, καθώς και τι να περιμένω στα διάφορα στάδια ανάπτυξης του γιού μου. Για παράδειγμα αυτή τη στιγμή περνάμε έντονες οιδηπόδειες καταστάσεις και πως θα μπορούσα να τον βοήθησω να τις λύσει επιτυχώς χωρίς έναν άντρα μέσα στο σπίτι.

Ευτυχώς, αυτά που άκουσα ήταν πολύ μακριά από αυτά που περίμενα. Τα παραπάνω ερωτήματα εύκολα απαντούνται με διάβασμα κλασσικών αναγνωσμάτων. Ευτυχώς, μας μιλήσανε για μια άλλη προσέγγιση, και θα προσπαθήσω περιληπτικά να τη μεταφέρω.

Τα διαδικαστικά και τις τεχνικές λεπτομέρειες του σεξ εύκολα τις εξηγούμε στα παιδιά ανάλογα με το στάδιο ανάπτυξης τους και τις απορίες τους. Είναι υπόθεση του κάθομαι μαζί του μια δυό ώρες και συζητάμε. Αυτό θα χρειαστεί να γίνει αρκετές φορές αλλά είναι απλά μια συζήτηση της στιγμής.

Η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση είναι κάτι πιο συνολικό και διαρκές, ξεκινά τη στιγμή που το παιδί γεννιέται και συνεχίζεται μέχρι το παιδί να γίνει ώριμος ενήλικας.

Ξεκινάμε χρησιμοποιώντας τις σωστές λέξεις για όλα τα μέρη του σώματος (ναι, ναι λέμε πέος και αιδοίο) και αντιμετωπίζοντας όλο το σώμα ως σύνολο και χωρίς ντροπή. Όταν π.χ κάνουμε μασάζ στο βρέφος με λάδια και αλλοιφές, δεν αποφεύγουμε τα γεννητικά όργανα ούτε και επικεντρώνουμε σε αυτά.
Δε ντρεπόμαστε εμείς για το σώμα μας και έτσι περνάμε μια φυσική θεώρηση και στα παιδιά. Όχι γύμνια επι τούτου αλλά όχι και φόβος μπροστά της.
Εστιάζουμε στη καλή υγεία και φυσική κατάσταση και όχι στην ομορφιά.
Αυτά για αρχή. Όσο τα παιδιά μεγαλώνουν η δική μας θεώρηση (που ωσμοτικά περνάει και στα παιδιά) για το σεξ είναι τρίπτυχη. Ναι, πηγή ευχαρίστησης, ναι κομμάτι μιας ερωτικής σχέσης, και, ναι αυτό να μη το ξεχνάμε ποτέ, άμεσα συνδεδεμένο με το θαύμα της ζωής.
Εστιάζουμε όσο μπορούμε στο κομμάτι των ανθρώπινων σχέσεων, και με λόγια αλλά κυρίως με το παράδειγμα μας.

Μαθαίνουμε στα παιδιά ότι πρέπει πρώτα να δομηθείς ο ίδιος, να μάθεις τον εαυτό σου, να ξέρεις να φροντίζεις τον εαυτό σου, για να μπορέσεις να φροντίσεις και κάποιον άλλον. Να είσαι σίγουρος για το ποιός είσαι και να ικανός να υποστηρίξεις αυτό που είσαι, για να μη γίνεις έρμαιο έτοιμο να πλαθεί από τις επιθυμίες άλλων. Τα ενημερώνουμε ότι όταν είσαι ερωτευμένος η διαδικασία αυτής της αυτοδόμησης δε μπορεί να συνεχιστεί γιατί η ένταση των συναισθημάτων οδηγεί αλλού. Τότε μέσα από την ερωτική σχέση προσπαθούν να καλύψουν το κενό που αφήσανε και όχι αυτό που πραγματικά έχει ανάγκη το είναι τους.
Τα βοηθάμε στην αυτοδόμηση τους ρωτώντας τα για τις προτιμήσεις τους, τις επιθυμίες τους, τις απόψεις τους και μοιραζόμενοι μαζί τους τα αντίστοιχα δικά μας. Δουλεύουμε μαζί τους για την αυτοδόμηση και αποδεχόμαστε αυτό που σιγά σιγά διαμορφώνουν ως εαυτόν. Δίχνοντας τους απόλυτο σεβασμό και αντιμετωπίζοντας εμείς την ιδιαιτερότητα τους ως κάτι πολύ σημαντικό μαθαίνουν κι αυτά να την εμπιστεύονται και να την υποστηρίζουν με πάθος. Για να είναι πάντα πιστά και αληθινά στο μέσα τους.

Μαθαίνουμε στα παιδιά ότι οι ανθρώπινες σχέσεις θέλουν χρόνο, ότι υπάρχει η βάση της αρχικής συμπάθειας (στις φιλικές σχέσεις) ή της ερωτικής έλξης (στις ερωτικές σχέσεις) αλλά σιγά σιγά ανακαλύπτεις αν ο άλλος/η σου ταιριάζει και είναι κοντά στις δικές σου αρχές.
Αναγνωρίζουμε στα παιδιά ότι ναι θα νοιώσουν το πάθος και θα παρασυρθούν από τον ενθουσιασμό τους αλλά να θυμούνται ότι η φωτιά για να συνεχίσει να καίει χρειάζεται μπόλικο καύσιμο και πολύ συχνά μετά από τη πρώτη μεγάλη και δυνατή φλόγα σβήνει. Κι αυτό είναι φυσικό, και θα τους συμβεί πολλές φορές, και μετά απλά θα συνεχίζουν την αναζήτηση.

Τους μαθαίνουμε πριν μπουν στην εφηβεία τι σημαίνει έχω ένα μωρό, τα στάδια της ανάπτυξης του και τι οφείλει ο γονιός να κάνει για αυτό, ώστε πριν ξεκινήσουν το ερωτικό τους γαιτανάκι να έχουν επίγνωση της σημαντικότητας της απόφασης να κάνουν ένα παιδί.

Τελικά η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση είναι να μάθεις στο παιδί να στέκεται με περηφάνεια και θάρρος στο κόσμο, με σεβασμό και αυτοσεβασμο, σταθερά πάνω στα δικά του πόδια.

Φυσικά δε μπορούσα να μην αναλογιστώ τα δικά μου κενά στη δική μου σεξουαλική διαπαιδαγώγηση. Ευτυχώς, όπως λέει και ο Eric Erickson, παιδαγωγός και ψυχολόγος του περασμένου αιώνα που εκτιμώ αφάνταστα, ακόμη κι αν σε κάποιο στάδιο της ανάπτυξης το κρίσιμο ζήτημα δεν επιλυθεί επιτυχώς, μπορείς πάντα να επιστρέψεις και να διορθώσεις.

Καλη μέρα και καλή εβδομάδα