Μπορεί μια εμπειρία να είναι "κακή";

Τι ακριβώς χαρακτηρίζει μια εμπειρία κακή;
Πόσο πόνο προκάλεσε;
Τι άλλες παράπλευρες απώλειες είχαμε;
Ίσως χάσαμε φίλους στη πορεία, ίσως άλλαξε τελείως η πορεία της ζωής μας, ίσως ανατράπηκε η πραγματικότητα μας ολοκληρωτικά.
Μπορεί το κόστος να είναι οικονομικό.
Μπορεί να υπήρξε απώλεια σωματικής υγείας.
Πολλά μπορεί.

Δεν αναφέρομαι σε τραγικές εμπειρίες ανθρώπων που ζήσανε πόλεμο, βία, είχανε την ατυχία να μη γεννηθούν σε δυτικό κράτος, κτλ, κτλ. Αυτές τις εμπειρίες δε μπορώ να τις νοιώσω, δε μπορώ να έχω άποψη.

Αναφέρομαι στις προσωπικές μου, τετριμένες εμπειρίες άσχημων συμβάντων και ακυρώσεων ονείρων. Και δε μπορώ να πω ότι κάποια από αυτές ήτανε κακή.

Τίποτα δεν είναι άσπρο μαύρο εξάλλου. Κάτι εκ πρώτης όψεος κακό μπορεί να αποδειχθεί ίσως και το καλύτερο. Κάποτε, μετά από τροχαίο, έμεινα κατάκοιτη για ένα μήνα χωρίς να ξέρω αν θα ξαναπερπατήσω. Δε με ένοιαζε.
Ήμουν τόσο χαρούμενη που ζούσα. Και όλα τα μέχρι τότε προβλήματά μου μου φαινόντουσαν, χαζά, άνευ λόγου, αιτίας, ουσίας. Έχουν περάσει πολλά πολλά χρόνια και παραστρατώ. Χάνω αυτή την αίσθηση της απόλυτης ευτυχίας που είχα όταν επιτέλους σηκώθηκα, και μπόρεσα μόνη μου να πλύνω το πρόσωπο μου. Σαν εμπειρία, η κατάκλιση, ο ένας χρόνος φυσιοθεραπείας μετά, όλα αυτά που δε μπορώ να κάνω γιατί πάντα υπάρχει ο κίνδυνος να μείνω ανάπηρη, είναι κακή; Όχι, η καλύτερη. Μου άλλαξε τη κοσμοθεωρία μου. Με κρατάει ακόμη η ανάμνηση της.

Μπορεί πάλι μια εμπειρία να σε βγάλει από τα προδιαγεγραμμένα και να σε ρίξει σε άλλα μονοπάτια. Δε μπορεί κανείς να ξέρει αν αυτό είναι καλύτερο, πως να συγκρίνεις το (συνεπαγώμενο της αλλαγής) τώρα, με εκείνο του "αν", δε γίνεται. Αλλά αυτό το τώρα φέρνει ανθρώπους, πράγματα, καταστάσεις που δε θα τα άλλαζες με τίποτα. Έτσι ότι έγινε, καλώς καμωμένο. Βάζω το χέρι στη καρδιά και λέω, δε θα άλλαζα ούτε μία στιγμή, ούτε μία κουβέντα, ούτε μιά ανάσα από τη ζωή μου μέχρι τη σύλληψη του γυιού μου. Και το ίδιο ισχύει και για τις τωρινές μου στιγμές. Διαγράφω μια πορεία, στο δρόμο μαζεύω διαμάντια, η ζωή κάπου με πηγαίνει και περισσότερα διαμάντια με περιμένουν. Δε πετάω τίποτα, όλα καλά.

Και είναι και αυτή η πικρή αλήθεια (τουλάχιστον για μένα). Μόνο όταν έχω δυσάρεστες εμπειρίες στις αποσκευές μου, μπορώ να εκτιμήσω ουσιαστικά τις ευχάριστες. Όπως όταν ζούσα στην Αγγλία και ερχόμουν Ελλάδα, άνοιγε η καρδιά μου από το φως και κυκλοφορούσα σα πανηλίθια με ένα μόνιμο χαμόγελο.
Τώρα λουσμένη πάντα από φως μερικές φορές ξεχνάω ότι το έχω.

Εν τέλει, κάθε εμπειρία με αλλάζει, μεταμορφώνομαι, εξελίσσομαι. Όχι πιο δυνατή, ούτε πιο σοφή, απλώς άλλη. Οι πέτρες, τα άψυχα μένουν ίδια, στάσιμα. Όχι εμείς. Και οι εμπειρίες, ευχάριστες ή δυσάρεστες είναι αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής.

Οπότε, όπως λέει και το άσμα "ότι δε σε σκοτώνει, σε κάνει πιο δυνατό"

Ή όπως λέγανε και οι αρχαίοι ημών πρόγονοι "ουδέν κακόν αμιγές καλού"

Ή όπως λέει και η Αλκιμήδη, "νοιώσε, γεύσου, ζήσε"